Polska 31 października – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu „Dziady” w reżyserii Stanisława Wyspiańskiego; obszar Westerplatte na terenie Wolnego Miasta Gdańska został przekazany w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce; Stanisław Mikołajczyk został prezesem PSL; w szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 55. pacjentów; w Świdniku wyprodukowano ostatni motocykl WSK; Rada Ministrów podjęła decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej. Urodzili się m. in. Władysław III. Warneńczyk, Andrzej Małkowski, Włodzimierz Sedlak, Zdzisław Najder, Bohdan Łazuka, Tadeusz Sobolewski. Zmarli natomiast: Ignacy Daszyński, Wincenty Witos, Jan Mazurkiewicz, Benedykt Hertz, Karol Musioł, Mirosław Szonert, Tadeusz Janczar, Henryk Markiewicz oraz Tadeusz Janczar. Dzisiaj imieniny obchodzą: Antonin, Augusta oraz Alfons, Bega, Godzimir, Krzysztof, Krzysztofa, Kwintyn, Lucyla, Lucyliusz, Łukasz, Narcyz, Saturnin, Saturnina, Tomasz, Urban i Wolfgang. Nietypowe święta: Dzień Rozrzutności, Światowy Dzień Oszczędzania, Światowy Dzień Miast. 1353 – Kapituła warmińska wydała przywilej lokacyjny dla miasta Olsztyna. 1424 – W Krakowie urodził się przyszły król polski i węgierski Władysław III. Warneńczyk. 1517 – Według tradycji Marcin Luter przybił na drzwiach kaplicy elektorskiej w Wittenberdze 95 tez przeciwko odpustom; obecnie Święto Reformacji. 1885 – We Lwowie urodził się Karol Radek, pierw. Karol Sobelsohn, działacz rewolucyjny, publicysta, członek Kominternu oraz polskiego, niemieckiego i rosyjskiego ruchu komunistycznego; aresztowany w 1937 r., oskarżony o zbrodnie sabotażu i dywersji, skazany na 10 lat łagru; zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w 1939 r. 1888 – W Trębkach niedaleko Gostynina urodził się Andrzej Małkowski, propagator skautingu, jeden z twórców harcerstwa w Polsce; żołnierz Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji. 1901 – W Teatrze Miejskim w Krakowie odbyła się prapremiera dramatu „Dziady” Adama Mickiewicza; spektakl wyreżyserował Stanisław Wyspiański. 1908 – W Londynie zakończyły się IV. Letnie Igrzyska Olimpijskie. W barwach USA wystąpił Jerzy Gajdzik, zdobywając brązowy medal w skokach do wody. 1911 – Urodził się Włodzimierz Sedlak, ksiądz, antropolog, pedagog, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; twórca polskiej szkoły bioelektroniki. 1918 – Polska Komisja Likwidacyjna przejęła władzę w Krakowie. 1918 – W Krakowie i we Lwowie grupa dziennikarzy przejęła oddziały Wiedeńskiego Biura Korespondencyjnego (agencji austriackiej), tworząc zalążek Polskiej Agencji Telegraficznej (PAT). 1918 – Początek walk ukraińsko-polskich we Lwowie; w obronie miasta bohaterską kartę zapisała ochotnicza młodzież gimnazjalna – „Orlęta Lwowskie”. 1925 – Obszar na terenie Wolnego Miasta Gdańska na półwyspie Westerplatte został oficjalnie przekazany w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce. 1926 – Założono Polski Związek Hokeja na Trawie. 1929 – Marszałek Sejmu Ignacy Daszyński, broniąc zasad demokracji parlamentarnej, stanowczo odmówił otwarcia sesji sejmowej w obecności ponad stu uzbrojonych oficerów towarzyszących marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. 1930 – W Warszawie urodził się Zdzisław Najder, historyk literatury, znawca twórczości Josepha Conrada; w latach 1982-1987 dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. 1930 – Premiera filmu „Na Sybir” w reżyserii Henryka Szaro. 1931 – Wszedł do służby okręt podwodny ORP „Wilk”. 1936 – W Bystrej koło Cieszyna zmarł Ignacy Daszyński, działacz socjalistyczny, współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska, następnie jeden z przywódców PPS; premier Tymczasowego Rządu powołanego w Lublinie w listopadzie 1918 r.; wicemarszałek i marszałek Sejmu w okresie II. RP. 1938 – W Lublinie urodził się Bohdan Łazuka, aktor, piosenkarz, związany m.in. z warszawskimi teatrami Syrena i Komedia; wystąpił w filmach „Kochajmy syrenki”, „Małżeństwo z rozsądku”, „Przygoda z piosenką” oraz „Nie lubię poniedziałku”. 1939 – Zwracając się do delegatów V. Nadzwyczajnej Sesji Rady Najwyższej ZSRS Wiaczesław Mołotow użył odnośnie Polski sformułowania o „poczwarnym bękarcie Traktatu Wersalskiego, który żył kosztem niepolskich narodowości”. 1940 – Bitwa o Anglię: W ciągu trzech miesięcy walk lotniczych nad Wielką Brytanią i kanałem La Manche lotnictwo niemieckie straciło 1733 samoloty i ponad 2,5 tys. lotników; RAF stracił 1087 samolotów oraz 544 pilotów; w Bitwie wzięło udział 144. polskich pilotów, walczących w polskich dywizjonach myśliwskich i bombowych oraz w jednostkach brytyjskich – 29. z nich poległo w czasie walk; polscy lotnicy zestrzelili 170 samolotów przeciwnika. 1944 – 30 mil od Helu zatonął zbombardowany dzień wcześniej przez sowieckie lotnictwo niemiecki statek SS „Bremerhaven” z uchodźcami z Prus Wschodnich i rannymi żołnierzami. Spośród 3270. osób na pokładzie zginęło 470. Przez 3 lata SS „Bremerhaven”, działał jako niemiecki pływający obóz koncentracyjny, głównie dla polskich przymusowych pracowników fabryki benzyny „Politz”. 1944 – Do Wellington w Nowej Zelandii przybyła na pokładzie amerykańskiego okrętu wojennego grupa 733. polskich sierot po zesłańcach syberyjskich. 1945 – W Krakowie zmarł Wincenty Witos, przywódca ruchu ludowego, lider PSL „Piast”, trzykrotny premier II RP, jeden z przywódców Centrolewu, więzień brzeski; po wybuchu II. wojny światowej aresztowany przez Niemców, odmówił współpracy z władzami okupacyjnymi. 1945 – Stanisław Mikołajczyk został prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego po śmierci Wincentego Witosa. 1947 – Zmarł Jan Mazurkiewicz, lekarz psychiatra, pionier kierunku psychofizjologicznego w polskiej psychiatrii. 1947 – W Warszawie urodził się Tadeusz Sobolewski, krytyk filmowy. 1952 – W Podkowie Leśnej zmarł Benedykt Hertz, bajkopisarz, satyryk, publicysta. 1960 – Premiera filmu „Nikt nie woła” w reżyserii Kazimierza Kutza. 1980 – W szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie w powiecie świeckim wybuchł pożar, w wyniku którego zginęło 55. pacjentów, a 26. zostało ciężko poparzonych. 1982 – Zmarł Karol Musioł, badacz dziejów polskiej kultury muzycznej. 1985 – W Świdniku wyprodukowano ostatni motocykl WSK. 1988 – Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów podjął decyzję o likwidacji Stoczni Gdańskiej. 1995 – Zmarł Mirosław Szonert, aktor, reżyser teatralny, przez kilkadziesiąt lat związany ze sceną Teatru Powszechnego w Łodzi. 1997 – W Warszawie zmarł Tadeusz Janczar, aktor; w czasie II. wojny światowej członek Szarych Szeregów, żołnierz AK, a następnie 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; znany z filmów „Piątka z ulicy Barskiej”, „Pokolenie”, „Kanał”, „Pożegnania” oraz serialu „Dom”. 1997 – Zaprzysiężony został rząd Jerzego Buzka. 2005 – Prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał rząd Kazimierza Marcinkiewicza. 2013 – W Krakowie zmarł prof. Henryk Markiewicz, historyk i teoretyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w latach 1989-2002 redaktor naczelny „Polskiego Słownika Biograficznego”. 2021 – W Warszawie zmarł Andrzej Zaorski, aktor i satyryk, współtwórca słuchowisk radiowych i wielu programów telewizyjnych, między innymi legendarnego „Polskiego zoo”. źródło: PAP Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.