Polska 6 października – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia na dziedzińcu Zamku Królewskiego elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm Hohenzollern złożył hołd lenny królowi Polski; rozpoczął obrady Sejm Wielki, który uchwalił Konstytucję 3. Maja; powstała Politechnika Gdańska; w Krakowie odbyły się obchody 250. rocznicy Bitwy pod Wiedniem; bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie wysadzili w powietrze aulę WSP w Opolu; w ETPC odbyła się rozprawa ws. skarg katyńskich. Urodzili się m. in. Franciszek Smuglewicz, Stanisław Janowski, Jan Bułhak, Maria Dąbrowska, Jan Pohoski, Barbara Fijewska, Marian Foik, Marian Filar, Jerzy Hausner, Jerzy Engel, Jerzy Owsiak, Manuela Gretkowska, Mateusz Pospieszalski. Zmarli natomiast: Paweł Edmund Strzelecki, Bibianna Moraczewska, Brunon Hołyst, Julian Przyboś, Henryk Vogelfaenger, Olga Siemaszko, Igor Mitoraj oraz Tadeusz Ryba. 1250 – Po raz pierwszy w dokumentach nazwano diecezję z Fromborkiem jako warmińską. Nazwa ta występuje w nominacji na jej biskupa krzyżaka Anzelma wydanej przez papieża Innocentego IV. 1289 – Urodził się Wacław III. z dynastii Przemyślidów, król węgierski (1301-05), od 1305 r. czeski i polski; zamordowany w 1306 r. 1409 – Wielka wojna z zakonem krzyżackim: wojska króla Władysława II. Jagiełły zajęły okupowaną przez krzyżaków Bydgoszcz. 1457 – Prowizję papieską na kanonię we Fromborku otrzymał Mikołaj Alden. Ostatecznie jednak do kapituły warmińskiej nie został przyjęty. 1609 – Wojska dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza pokonały Szwedów w bitwie nad Gawią w Inflantach. 1641 – Na dziedzińcu Zamku Królewskiego w Warszawie elektor brandenburski i książę pruski Fryderyk Wilhelm Hohenzollern złożył hołd lenny królowi Władysławowi IV. Wazie. 1667 – Bitwa pod Podhajcami; 10-tysięczna armia polska pod dowództwem hetmana Jana Sobieskiego powstrzymała w niej dwukrotnie liczniejsze oddziały kozacko-tatarskie. 1672 – Wojska tureckie zakończyły oblężenie Lwowa. 1672 – Hetman wielki koronny Jan Sobieski pokonał wojska tatarsko-kozackie w bitwie pod Krasnobrodem. 1745 – W Warszawie urodził się Franciszek Smuglewicz, malarz, rysownik. 1788 – W Warszawie rozpoczęły się obrady Sejmu, który uchwalił Konstytucję 3. Maja i przeszedł do historii jako Sejm Wielki. 1866 – Urodził się Stanisław Janowski, polski malarz, ilustrator, scenograf. 1873 – W Londynie zmarł Paweł Edmund Strzelecki, geolog, geograf, podróżnik, odkrywca, wybitny badacz Australii. 1876 – Urodził się Jan Bułhak, artysta fotograf, teoretyk, krytyk i publicysta, określany mianem „ojca polskiej fotografii”. 1887 – W Poznaniu zmarła Bibianna Moraczewska, pisarka, działaczka niepodległościowa, kulturalna i społeczna, zaangażowana w działalność Entuzjastek, pierwszego polskiego środowiska feministycznego. 1889 – W Russowie koło Kalisza urodziła się Maria Dąbrowska, pisarka, publicystka, tłumaczka; autorka m.in. powieści „Noce i dnie” oraz „Dzienników”. 1889 – W Dubnie urodził się Jan Pohoski, polityk, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, działacz PSL „Wyzwolenie”, w 1940 r. zamordowany przez Niemców w Palmirach. 1904 – Powstała Politechnika Gdańska (jako Wyższa Szkoła Techniczna). 1907 – W Warszawie urodził się Jeremi Wasiutyński, astrofizyk. 1919 – W Warszawie urodziła się Barbara Fijewska, aktorka, reżyserka, choreografka, siostra Tadeusza Fijewskiego. 1929 – W Tatrach przy próbie przejścia Zamarłej Turni zginęły taterniczki Lida i Marzena Skotnicówny. 1930 – W Rogowie urodził Brunon Hołyst, prawnik, autor prac z zakresy kryminalistyki i kryminologii. 1930 – W Łodzi urodził się Edward Skórzewski, reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych. 1932 – W Kałuszu urodziła się Danuta Balicka, aktorka. 1933 – W Krakowie odbyły się obchody 250. rocznicy Bitwy pod Wiedniem, w których wziął udział marszałek Józef Piłsudski. Na Błoniach Krakowskich odbyła się największa w dziejach Polski rewia kawalerii, która miała zademonstrować siłę i gotowość Wojska Polskiego na wypadek wojny z Niemcami. 1933 – W Bielszowicach urodził się Marian Foik, lekkoatleta, srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich w Tokio (1964), nazywany „białą błyskawicą”. 1939 – Koniec bitwy pod Kockiem. Ostatnia potyczka kampanii wrześniowej z użyciem regularnego wojska. Pod Wolą Gułowską złożyły broń jednostki Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. 1941 – W Klecku Niemcy rozstrzelali około 4 tys. Żydów. 1942 – W Krośnie urodził się Marian Filar, prawnik, polityk. 1942 – Niemcy powiesili 20. mieszkańców wsi Zieluń w powiecie żuromińskim. 1943 – W Rogowie w powiecie Radomsko urodziła się Elżbieta Starostecka, aktorka. 1946 – Działalność rozpoczęła Politechnika Krakowska. 1949 – W Świnoujściu urodził się Jerzy Hausner, prof. ekonomii; wicepremier i minister w rządach Leszka Millera (2001-04) oraz Marka Belki (2004-05); autor planu naprawy finansów publicznych tzw. planu Hausnera, członek Rady Polityki Pieniężnej w latach 2010-16. 1952 – We Włocławku urodził się Jerzy Engel, trener, działacz piłkarski; w latach 2000-02 selekcjoner reprezentacji Polski, z którą awansował do mistrzostw świata rozgrywanych w Japonii i Korei Południowej (2002). 1953 – W Gdańsku urodził się Jerzy Owsiak, dziennikarz, szef fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. 1954 – Uwięziony przez władze PRL prymas kardynał Stefan Wyszyński został drogą lotniczą przewieziony z miejsca odosobnienia w Stoczku Klasztornym do Prudnika. 1961 – W Toruniu z powodu zamknięcia przez władze komunistyczne Zakonnego Niższego Seminarium Duchownego doszło do manifestacji i starć z milicją. 1964 – W Łodzi urodziła się Manuela Gretkowska, pisarka, felietonistka, działaczka społeczna, założycielka Partii Kobiet. 1965 – Urodził się Mateusz Pospieszalski, muzyk i kompozytor, członek zespołów „VooVoo”, „Tie Break”, autor muzyki do filmów „Balanga”, „Sezon na leszcza”. 1967 – Premiera filmu Pawła Komorowskiego „Stajnia na Salwatorze”, z Januszem Gajosem, Tadeuszem Łomnickim i Ryszardą Hanin w rolach głównych. 1970 – W Warszawie zmarł Julian Przyboś, poeta awangardowy, eseista, teoretyk literatury, członek POW, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. 1971 – Bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie wysadzili w powietrze aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, gdzie następnego dnia miała się odbyć uroczysta akademia z okazji święta MO i SB. 1972 – Premiera filmu „Bolesław Śmiały” w reżyserii Witolda Lesiewicza. 1978 – W Katowicach odsłonięto Pomnik Żołnierza Polskiego. 1979 – Jan Paweł II. jako pierwszy papież został przyjęty w Białym Domu, spotykając się z prezydentem Jimmy Carterem. 1979 – W Białymstoku urodził się Marek Twardowski, kajakarz, wielokrotny medalista mistrzostw świata: w swoim dorobku ma trzy medale złote, dziewięć srebrnych i cztery brązowe. 1979 – W Człuchowie urodziła się Kamilla Baar, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z komedii sensacyjnej Juliusza Machulskiego „Vinci”. 1982 – W szwajcarskiej Lozannie zakończył się proces 4. polskich terrorystów, którzy miesiąc wcześniej zajęli polską ambasadę w Bernie. Napastnicy domagali się zniesienia stanu wojennego i uwolnienia internowanych, a także kilku milionów franków szwajcarskich. zostali skazani na wyroki od dwóch i pół roku do sześciu lat więzienia. 1989 – Lech Wałęsa powołał senatora Jarosława Kaczyńskiego na stanowisko redaktora naczelnego „Tygodnika Solidarność”. 1990 – W Warszawie zmarł Henryk Vogelfaenger, aktor, prawnik, popularny „Tońko” z duetu „Wesołej Lwowskiej Fali”, żołnierz Dywizji Pancernej gen. Maczka, po wojnie przebywał na emigracji. 1991 – Premiera filmu „Podwójne życie Weroniki” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego. 2000 – W Warszawie otwarto most Świętokrzyski. 2000 – Zmarła Olga Siemaszko, jedna z najważniejszych polskich ilustratorek. 2006 – W Bydgoszczy powołano Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych, któremu podlega logistyka i administracja Wojska Polskiego. 2007 – Wystartowała telewizja informacyjna TVP Info, która zastąpiła kanał TVP 3. 2011 – W Europejskim Trybunale Praw Człowieka odbyła się rozprawa ws. skarg katyńskich. Rząd Rosji dowodził, że Trybunał nie ma „jurysdykcji czasowej”, by rozpatrywać skargi dotyczące faktów sprzed 70. lat. Polska strona odpowiadała, że zbrodnia katyńska jako zbrodnia wojenna nie ulega przedawnieniu. 2014 – W Paryżu zmarł Igor Mitoraj, polski rzeźbiarz tworzący we Francji i Włoszech, autor prac w brązie, marmurze, nawiązujących estetyką do dzieł antycznych. 2016 – W Nowym Sączu zmarł por. Tadeusz Ryba „Brzoza”, ostatni pozostający przy życiu żołnierz organizacji Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej (PPAN). 2018 – W Toruniu odsłonięto pomnik Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939. źródło: PAP