Polska 7 października – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia w Krakowie utworzono Muzeum Narodowe; rozpoczął działalność kabaret „Zielony Balonik”; otworzono Dom Sierot;którego dyrektorem został Janusz Korczak; w KL Auschwitz wybuchł bunt Żydów z Sonderkommando; dekret PKWN o powołaniu Milicji Obywatelskiej; grupa ABBA nagrała specjalny koncert dla Telewizji Polskiej; zakończyła się druga tura I. zjazdu NSZZ „Solidarność”; intencji pokoju na świecie wzdłuż granic modliły się setki tysięcy wiernych w akcji „Różaniec do granic”. Urodzili się m. in. Michał Kleofas Ogiński, Bruno Kiciński, Wincenty Norblin, Józef Unrug, Juliusz Żuławski, Ryszard Pietruski, Maria Szyszkowska, Bogumiła Wander, Wojciech Drzyzga. Zmarli natomiast: Stanisław Żółkiewski, Władysław Małachowski, Eugeniusz Bodo, Jerzy Petersburski, Bolesław Mierzejewski, Walerian Pańko, Wiesław Górnicki, Lesław Danicki, Joanna Chmielewska oraz Janusz Kondratiuk. 1620 – W bitwie pod Cecorą z armią turecko-tatarską zginął hetman Stanisław Żółkiewski. 1672 – Pod Niemirowem oddziały hetmana Jana Sobieskiego starły się w dwudniowej bitwie z tatarskimi czambułami dowodzonymi przez Dżiambet-Gireja-Sołtana. 1683 – Wojna polsko-turecka: Rozpoczęła się bitwa pod Parkanami. 1765 – W Guzowie niedaleko Sochaczewa urodził się Michał Kleofas Ogiński, kompozytor, autor „Pożegnania ojczyzny”; w czasie insurekcji kościuszkowskiej członek Rady Najwyższej Litewskiej; senator rosyjski. 1797 – W Lachowicach urodził się Bruno Kiciński, poeta, publicysta i wydawca, założyciel „Pamiętnika Lwowskiego” (1816) i „Kuriera Warszawskiego” (1821), twórca pierwszego polskiego koncernu prasowego. 1805 – W Paryżu urodził się Wincenty Norblin, przemysłowiec i filantrop, założyciel Fabryki Wyrobów Platerowanych w Warszawie, wnuk malarza Jana Piotra Norblina. 1879 – W Krakowie utworzono Muzeum Narodowe; była to pierwsza na ziemiach polskich narodowa instytucja muzealna Polaków, którzy byli pozbawieni własnego państwa i kraju, zawłaszczonego przez trzech zaborców. 1882 – Jan Matejko przekazał Muzeum Narodowemu w Krakowie „Hołd pruski”. 1884 – W Brandenburgu pod Berlinem urodził się Józef Unrug, kontradmirał, w latach 1925-39 dowódca Floty; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowodził wszystkimi siłami przeznaczonymi do obrony Wybrzeża. 1897 – W Wilnie założono Powszechny Żydowski Związek Robotniczy na Litwie, w Polsce i w Rosji (Bund). 1900 – W Poznaniu otwarto Dom Brandtów, pierwszy w mieście nowoczesny dom towarowy. 1900 – Zmarł Władysław Małachowski, jeden z ważniejszych konstruktorów fotograficznych. 1905 – W Krakowie w cukierni Jana Michalika rozpoczął działalność kabaret „Zielony Balonik”. 1910 – W Krakowie urodził się Juliusz Żuławski, poeta, pisarz, dwukrotny prezes polskiego PEN-Clubu, syn pisarza Jerzego Żuławskiego. 1912 – W Warszawie u zbiegu ulic Krochmalnej i Karolkowej Towarzystwo „Pomoc dla Sierot”, opiekujące się żydowskimi dziećmi, otworzyło Dom Sierot; jego dyrektorem został Janusz Korczak, funkcję naczelnej wychowawczyni pełniła Stefania Wilczyńska. 1914 – W Otaslavicach na Morawach urodził się Josef František, jeden z najlepszych lotników alianckich w czasie II. wojny światowej, pilot Dywizjonu 303. 1916 – Legiony Polskie po trwających ponad rok walkach na froncie wołyńskim nad Styrem i Stochodem, zostały przetransportowane do Baranowicz. Następnie rozlokowane zostały w Łomży, Różanach, Modlinie, Pułtusku i Dęblinie. 1918 – Rada Regencyjna ogłosiła odezwę „Do Narodu Polskiego”, w której proklamowała niepodległość Polski. 1920 – W Suwałkach podpisany został układ polsko-litewski, dotyczący m.in. przebiegu linii demarkacyjnej. 1922 – W Wyszecinie koło Wejherowa urodził się Ryszard Pietruski, aktor, reżyser teatralny, scenarzysta; w latach 1978-88 dyrektor Operetki Warszawskiej. 1937 – W Warszawie urodziła się Maria Szyszkowska, filozofka, działaczka społeczna, w latach 1993-97 członek Trybunału Stanu, senator V. kadencji. 1942 – Oddziały dywersyjne Armii Krajowej przeprowadziły Akcję „Wieniec”, której celem były drogi zaopatrzenia niemieckiej armii walczącej na froncie wschodnim; w wyniku akcji udało się zniszczyć tory na sześciu liniach wokół warszawskiego węzła kolejowego. 1943 – W sowieckim łagrze w Kotłasie, w obwodzie archangielskim, 900 km na północny wschód od Moskwy, z głodu i wycieńczenia zmarł Eugeniusz Bodo, aktor, piosenkarz, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. 1943 – W Kaliszu urodziła się Bogumiła Wander, jedna z najpopularniejszych spikerek telewizyjnych w czasach PRL. 1943 – Okręt podwodny ORP „Sokół” zatopił u wybrzeży półwyspu Istria niemiecki transportowiec wojska „Eridania”. Był to największy statek zatopiony podczas wojny przez okręty polskiej Marynarki Wojennej. 1944 – W KL Auschwitz wybuchł bunt Żydów z Sonderkommando, oddziału, który Niemcy zmuszali do prac przy usuwaniu ciał osób zamordowanych w komorach gazowych; w walce zginęło około 250. więźniów, około 200. zostało schwytanych, a następnie rozstrzelanych; wydarzenia te były największym w historii obozu powstaniem więźniów. 1944 – Dekret PKWN o powołaniu Milicji Obywatelskiej; na czele MO stanął Franciszek Jóźwiak. 1944 – Dekret PKWN o utworzeniu Państwowego Urzędu Repatriacyjnego. 1944 – Podziemie niepodległościowe przeprowadziło udaną akcją odbicia więźniów politycznych w Zamościu i Rzeszowie. 1958 – W Warszawie urodził się Wojciech Drzyzga, siatkarz, trener, dziennikarz, trzykrotny wicemistrz Europy, komentator sportowy. 1959 – Na terenie warszawskiego kościoła św. Augustyna doszło do tzw. cudu na Nowolipkach. 1964 – Debiut teatralny Jana Nowickiego – w Starym Teatrze w Krakowie w sztuce „Zaproszenie do zamku” Jeana Anhouilla. 1966 – Premiera filmu „Mistrz” w reżyserii Jerzego Antczaka z Januszem Warneckim w roli tytułowej. 1966 – W Warszawie rozpoczął się Kongres Kultury Polskiej. 1969 – Premiera filmu Janusza Majewskiego „Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię”, wg scenariusza Krzysztofa Kąkolewskiego. W roli głównej wystąpił Zygmunt Hübner. 1970 – Rozpoczął się VIII. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. 1973 – W kościele jezuitów na warszawskim Starym Mieście prymas kard. Stefan Wyszyński dokonał koronacji obrazu patronki Warszawy Matki Bożej Łaskawej. 1974 – Początek wizyty I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka w Stanach Zjednoczonych. 1975 – W Warszawie rozpoczął się IX. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Jego zwycięzcą został Krystian Zimerman. 1976 – Popularna szwedzka grupa ABBA nagrała specjalny koncert dla Telewizji Polskiej; emisja koncertu w popularnym programie Studio 2, stała się wydarzeniem popkulturowym. 1979 – W Warszawie zmarł Jerzy Petersburski, kompozytor, pianista, autor m.in. piosenek „Tango Milonga” i „Ostatnia niedziela”. 1981 – W Gdańsku zakończyła się druga tura I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”. 1980 – Zmarł Bolesław Mierzejewski, aktor filmowy i teatralny dwudziestolecia wojennego. 1985 – Premiera filmu Feliksa Falka „Idol”. 1986 – W Warszawie zmarł Jerzy Łojek, historyk, pisarz i publicysta. 1991 – W wypadku samochodowym pod Radomskiem zginął Walerian Pańko, prezes Najwyższej Izby Kontroli, działacz opozycji demokratycznej w PRL, doradca NSZZ „Solidarność”. 1994 – W wypadku samochodowym w Krzeczowie koło Rabki-Zdroju zginęło 4. posłów na Sejm RP i pracownik Kancelarii Sejmu (zginęli posłowie: Maria Trzcińska-Fajfrowska, Halina Licnerska, Wanda Sokołowska i Marian Korczak). 1996 – W Warszawie zmarł Wiesław Górnicki, dziennikarz, publicysta; w latach 1981-90 doradca i współpracownik gen. Wojciecha Jaruzelskiego. 2005 – Premiera filmu „Komornik” w reżyserii Feliksa Falka. 2006 – W Nowym Jorku zmarł Lesław Danicki, poeta i muzyk. Występując pod pseudonimem Walek Dzedzej założył „Walek Dzedzej Pank Bend” – pierwszą polską grupę punk-rockową. 2009 – Wmurowano kamień węgielny pod budowę Stadionu Narodowego w Warszawie. 2013 – W Warszawie zmarła Joanna Chmielewska, pisarka, autorka powieści kryminalno-obyczajowych, m.in. „Lesio”, „Wszystko czerwone”. 2013 – Prezydent RP Bronisław Komorowski odsłonił Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy w Warszawie. 2017 – W intencji pokoju na świecie wzdłuż granic kraju modliły się setki tysięcy wiernych w ramach akcji „Różaniec do granic”. 2019 – W Łosiu koło Warszawa zmarł Janusz Kondratiuk, reżyser i scenarzysta, autor „Dziewczyn do wzięcia” (1972), „Czy jest tu panna na wydaniu?” (1976), „Niedzieli Barabasza” (1971), „Małej sprawy” (1975), „Klakiera” (1982) i „Złotego runa” (1996). źródło: PAP